Zioła - Lawenda (Lavandula officinalis)

Lawenda przy altanie
Lawenda lekarska, wąskolistna (Lavandula officinalis) to wiecznie zielona krzewinka należąca do rodziny jasnotowatych (Laminaceae). Pochodzi z terenów basenu Morza Śródziemnego. W polskich warunkach dorasta dorasta zwykle do 30-70 cm wysokości. Sztywne jej pędy w górnej części są zielone, w dolnej zdrewniałe.Liście ma wąskie, lancetowate, o podwiniętych brzegach i pokryte podobnie jak łodygi słabym, srebrnoszarym kutnerem. Kwiaty są drobne, barwy liliowoniebieskiej, niebieskofioletowej, rzadko białej zebrane w nibyokółkach, w kwiatostany typu kłos. Lawenda kwitnie od czerwca do października. Cała roślina wydziela cudowny zapach, często utrwalany w różnych kosmetykach, ale najpiękniej pachną kwiatki. Jest rośliną miododajną. Jej zapach przyciąga pszczoły, motyle i inne owady.
 Lawenda wymaga stanowiska dobrze nasłonecznionego i osłoniętego od wiatru. Lubi glebę niezbyt żyzną, ciepłą i zasobną w wapń. Ta śródziemnomorska bylina doskonale rośnie także w donicy. Wymaga jedynie przepuszczalnej ziemi, a pojemnik powinien mieć otwory odpływowe. Pszczoły oblatujące lawendę produkują złocisty miód, o delikatnej woni i orzeźwiającym smaku.

Można ją rozmnażać z nasion, przez sadzonki zielne i podział roślin. Nasiona, aby zaczęły kiełkować muszą być poddane stratyfikacji (działaniu niskiej temperatury w połączeniu z dużą wilgotnością). Proces ten może zachodzić w warunkach polowych lub w naszej domowej lodówce. Jeżeli chcemy wysiać lawendę na początku marca, na rozsadniku to nasiona już od jesieni powinniśmy chłodzić w lodówce, gdyż lawenda kiełkuje bardzo wolno, a takie wychłodzenie nasion przyśpieszy ich wschody. Zazwyczaj nasiona lawendy  wysiewamy późną jesienią, ale przed mrozami (listopad) na rozsadniku, na głębokość 1-1,5 cm, w rozstawie 30cm. W następnym roku, kiedy roślinki wykształcą  3-4 okółki wysadzamy je na miejsce stałe. Dzielić starsze rośliny możemy zarówno wiosną jak i jesienią, podział korzeni to prosty i szybki sposób na uzyskanie nowej rośliny. Aby lawenda zachowała piękny wygląd  musimy ją przyciąć na początku lata. Przekwitnięte pędy ścinamy nad pierwszą od góry parą liści.roślina dosyć łatwo traci dolne liście, aby temu zapobiec ścinamy pędy jeszcze raz na wiosnę, gdy minie niebezpieczeństwo mocniejszych przymrozków. Skracamy je mniej więcej o 2/3 długości. Tniemy tylko pędy młode, zielone, gdyż zdrewniałe starsze nie wypuszczają bocznych pędów.

 Sadzonki zielne robi się późną wiosną wykorzystując niezdrewniałe pędy. Ukorzenia się je w torfie, mieszance torfu z piaskiem (1:1) lub perlicie. Ja ucinam 10 cm łodyżkę, obrywam kilka dolnych listków, wsadzam ją na głębokość kilku centymetrów do ziemi i podlewam. Przykrywam plastikową butelką (odcięte dno), aby miała ciepło, nie muszę wietrzyć roślinki, gdyż powietrze dochodzi przez szyjkę, stawiam w półcieniu i pamiętam o jej podlewaniu. Po 2-3 tygodniach ukorzeni się i zacznie rosnąć. Zazwyczaj na miejsce stałe wysadzam wiosną, a zimę młoda roślinka spędza zadołowana w inspekcie. Ukorzenianie zielonych pędów to naprawdę łatwy sposób rozmnażania lawendy.

Pierwszą lawendę posadziłam w ogródku działkowym kilkanaście lat temu. Rosła w zacisznym miejscu przy altanie. Jakże byłam wtedy dumna, że z zielonego pędu, który dostałam od siostry wyrosła tak piękna roślina. Obecnie mam kilka roślin na działce, w tym jedną lawendę kwitnącą na biało. Za azaliami rośnie sześć krzaczków i dwa młodsze po drugiej stronie ogródka. W inspekcie czeka na wiosnę lawenda francuska (Lavandula stoechas),o grubych kwiatostanach, ale nie wiem, czy doczeka, bo ten gatunek łatwo przemarza. Także w skrzynce na balkonie i w ogródku przy balkonowym rośnie lawenda. Tej w ogródku słońce i gleba bardzo służą, bo przepięknie kwitnie. Zapach lawendy odstrasza mrówki i ślimaki, a tych żyjątek w ogrodzie jest mnóstwo.

W sierpniu zbiera się jej kwiaty, w początkowym okresie rozwijania pączków.Wysuszone wkładamy do woreczków, saszetek, może być nawet gęsto podziurkowana koperta i rozkładamy w szafach. Odstraszają mole i nadają bieliźnie przyjemny zapach. 
Lawenda oprócz walorów dekoracyjnych ma również walory lecznicze. Jest także ceniona w kuchni.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz