Szparagi na działce.

Szparag lekarski [Asparagus officinalis] to jedyna jadalna roślina należąca do rodziny szparagowatych.

Uprawiam szparagi w ogródku działkowym ponad 20 lat. Przypadkowo natknęłam się w sklepie ogrodniczym na nasiona szparagów i tak się zaczęła moja przygoda z tymi warzywami. O tym jak uprawiać przeczytałam na torebce i to wszystko co wiedziałam.

 Wysiew nasion
 Nasionka wysiałam i zapomniałam o nich. Potem przez parę miesięcy byłam unieruchomiona przez chorobę, a kiedy jesienią zobaczyłam w pobliżu altany nowe roślinki- domyśliłam się, że to szparagi.  Zostawiłam najsilniejsze egzemplarze. Jesienią obcięłam im nadziemne pędy, a przed zimą okryłam lekko liśćmi i tak czekały do wiosny.
Warunki glebowe
 Ziemia na działce lekka, piaszczysta, więc była nawożona obornikiem i wapnowana. Jak się później okazało to odpowiednie warunki do uprawy szparagów, bowiem na podmokłej, ciężkiej, gliniastej ziemi karpy porażane są przez choroby i mogą gnić. Gleba powinna mieć odczyn alkaliczny o pH 6,5- 7,5. Jesienią przekopałam ziemię na dość znaczną głębokość i wybrałam dokładnie chwasty.
 Uprawa
 Karpy na miejsce stałe posadziłam wczesną wiosną. Zrobiłam dwa rzędy. Usunęłam ziemię na głębokość około 30 cm i szerokość 40 cm. W rowku usypałam co 40cm kopczyki z kompostu i na nich porozkładałam korzenie. Karpy przysypałam ziemią. Karpy miały już ładnie rozrośnięte korzenie i po kilka pąków. Przez dwa lata pielęgnacja szparagów sprowadzała się do podlewania w czasie długotrwałej suszy i wycinania jesienią pędów. Pędy szparagów osiągają od 1,5 do 2 m wysokości. Od czerwca kwitną, potem zawiązują czerwone owoce. Jesienią, gdy pędy zaczną przybierać żółtawe kolory należy je wyciąć i spalić lub usunąć z działki. Nie wolno wyrzucać na kompost, gdyż mogą być siedliskiem chorób.
Zbiór szparagów
Dopiero w trzecim roku uprawy możemy się delektować szparagami wyhodowanymi we własnym ogródku. Karpy są już dobrze rozrośnięte, a wyrastające pędy odpowiedniej grubości. Jeżeli chcemy mieć wybielone szparagi to na przełomie marca i kwietnia usypujemy nad roślinami około 35 cm wał ziemi. Wygładzamy na wierzchu ziemię i lekko uklepujemy. Wycinamy wyrastające z ziemi pędy, gdy osiągną 15- 20 cm.  Robimy to tak: w miejscu, gdzie ziemia jest uniesiona rozgarniamy ją delikatnie, by nie uszkodzić wyrastających obok pędów, wycinamy wyrośnięty pęd 2 cm nad karpą. Ziemię po wycięciu znów zagarniamy i wyrównujemy.

Zielone wypustki szparagów.

Szparagi rosną bardzo szybko. Wciągu godziny potrafią urosnąć O,75 cm.

 Wybielone szparagi zbieramy raz dziennie, a przy sprzyjającej pogodzie nawet dwa razy. Jeżeli główki wyjdą ponad ziemię to staną się fioletowe, a pędy zzielenieją. Zamiast wału ziemi można zastosować czarną folię. Przysypać ją z jednej strony rzędu ziemią, a drugą stronę folii zabezpieczyć np. kamieniami, by nie hula wiatr jej nie zerwał. Jeśli wolimy zajadać się zielonymi wypustkami, które są delikatniejsze, obsypujemy rzędy niewielką warstwą ziemi i pozwalamy, by pędy wyrosły kilka cm ponad ziemią. Musimy pamiętać o  wycinaniu  pędów zaraz po wyrośnięciu, bo po 2 dniach stają się twarde, łykowate i gorzkawe.
Okres zbioru szparagów
 Okres zbioru szparagów nie trwa długo, bo od połowy kwietnia do 24 czerwca,  do Świętego Jana. Także ten pierwszy zbiór po trzech latach uprawy nie powinien być zbyt długi. Najlepiej zakończyć zbiory w połowie czerwca, by rośliny mogły do jesieni wytworzyć większe i silniejsze karpy, bo  przecież będą plonować przez wiele lat. Szparagi tak uprawiane wydają plony przez 15, a nawet 18 lat.
 Szparagi po zbiorach
 Po tym czasie wyrastają wysokie pędy o drobniutkich igiełkowatych listkach. Można nimi ozdabiać bukiety. W wazonie nie są trwałe, po dwóch, czasem trzech dniach igiełki się obsypują.

Szparagi  po kwitnięciu zawiązują owoce.

Pędy szparagów po kwitnieniu zawiązują owoce, które wybarwiają się na czerwono. Nasionka z dojrzałych owoców czasami kiełkują i młode karpy można znaleźć w różnych zakątkach ogródka. Właśnie z takich samosiejek trzy lata temu utworzyłam nowy zagon szparagów, składający się z10 karp, gdyż poprzednie rośliny miały ponad 15 lat. Taka ilość karp jest wystarczająca dla kilku osobowej rodziny. Wykopanie starych korzeni jest bardzo trudne, bowiem mogą sięgać ponad metr w głąb ziemi.

Obecnie można kupić odmiany zarówno obojnakie jak i tylko męskie. Te ostatnie nie wytwarzają nasion, a to jest bardzo ważne na dużych plantacjach, gdzie samosiejki są niepożądane. Jednak męskie odmiany są bardziej wymagające i trudniejsze w uprawie. Odmian szparagów jest sporo, więc jest w czym wybierać. Jeżeli ktoś jest niecierpliwy i chce mieć warzywa już po roku, to może zakupić wyrośnięte karpy

Ja wiele lat temu nie miałam takiego wyboru, ale z tej starej odmiany jestem zadowolona, bo nie jest trudna w uprawie, nie choruje i nie przemarza. Nie pamiętam jej nazwy.

 Szparagów nie zasilam nawozami mineralnymi, ani nie stosuję obornika co trzy lata jak zalecają znawcy. Zasilam kompostem i czasami podlewam i to im wystarcza. Zachęcam do uprawy tego smacznego i zdrowego  warzywa.